Điểm qua tình trạng thiếu cân nặng, suy dinh dưỡng tại Việt Nam
Suy dinh dưỡng tại Việt Nam
Suy dinh dưỡng trong những năm đầu đời ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển bình thường của trẻ. Nhiều nghiên cứu đã xác định rõ mối liên quan giữa tình trạng dinh dưỡng khi còn nhỏ đến sự phát triển thể chất, tinh thần, khả năng lao động và nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, huyết áp, ung thư sau này. Tại Việt Nam, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi được đánh giá là đã giảm nhanh. Và bền vững trong những năm qua. Kiến thức thực hành dinh dưỡng của người dân ngày càng được nâng lên. Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ngày càng được cải thiện.
Theo thống kê của Liên Hợp Quốc 90% trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi trên thế giới tập trung ở 36 nước. Trong đó có Việt Nam và phổ biến ở khu vực nông thôn, dân tộc thiểu số. Theo NDĐT – PGS, TS Lê Bạch Mai cho biết tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm từ 51% xuống 14%. Nhưng tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi chỉ giảm từ 59,7% xuống 26%. Theo tỷ lệ này, hiện tại cứ 4 trẻ thì vẫn còn 1 trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi.
Việt Nam có chiều cao trung bình đứng 19 từ dưới lên
Trong vòng 34 năm qua, chiều cao trung bình của nam giới Việt Nam tăng 4,4cm. Chiều cao trung bình của nữ giới tăng 3,4cm (từ 150cm lên 153,4cm). Tuy nhiên, đây là mức tăng trưởng thấp. Hiện nay, Việt Nam nằm trong số 20 quốc gia có chiều cao trung bình thấp nhất thế giới.
Những năm 2005-2010, chương trình suy dinh dưỡng quốc gia đưa chỉ tiêu suy dinh dưỡng thấp còi lên vị trí số một. Và chiều cao là vị trí thứ hai.Trước thực trạng chiều cao của người Việt Nam vẫn còn rất thấp so với thế giới. Thì từ năm 2010, Việt Nam đã đưa vấn đề chiều cao lên vị trí số một.
Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta quá gầy?
Hầu hết ai cũng biết rất rõ tác hại của béo phì. Tuy nhiên ít người biết rằng cơ thể quá gầy cũng tiềm ẩn những nguy cơ cao cho sức khỏe. Nếu như ở nước phát triển vấn đề thừa cân đang là vấn đề bức thiết. Thì ở những nghèo thiếu cân hay suy dinh dưỡng cũng nhức nhối không kém.
Kết quả từ tháng 10 – 2014 đến tháng 10 – 2015 của viện Dinh Dưỡng một lần nữa báo động về thể chất của người Việt Nam. Chúng ta không chỉ thiếu chiều cao mà còn gầy yếu, sức bền kém. Vì thế nó ảnh hưởng tới trí tuệ, sức lao động của người Việt.
Thiếu máu
Người gầy thường có vấn đề mất cân bằng dinh dưỡng. Đặc biệt là kém hấp thu những chất cấu tạo nên máu như sắt, axit folic, vitamin B12… Vì thế những người thiếu máu thường hoa mắt, chóng mặt, dễ mệt mỏi…
Trí nhớ giảm sút
Người gầy thường tích lũy mỡ kém. Nên lượng mỡ dự trữ ít hơn người có trọng lượng trọng trung bình. Nếu nhìn từ góc độ đông y, người gầy thuộc tạng “âm thịnh, dương suy”. Từ đó dinh chất cho não bộ cũng hạn chế. Theo thống kê những người gầy thường có trí nhớ kém hơn 30% người thường. Những người dạng này thường có triệu chứng đắng miệng, đầu nặng, chân tay mỏi… Với họ nếu ăn thực phẩm cay nóng chỉ làm bệnh thêm nặng, mà còn dễ xuất huyết, viêm gan.
Sỏi gan
Đây là bệnh tương đối nguy hiểm gặp ở những người chuyển hóa kém, ăn uống không lành mạnh. Và đặc biệt là những người thể trạng gầy yếu. Cơ thể người gầy thường hấp thụ nhiệt lượng kém nên lượng mỡ vào tiêu thụ rất nhanh. Đồng nghĩa với việc cholesterol di chuyển khắp nơi trong cơ thể. Dẫn đến ứ đọng và nhiễm trùng, lâu ngày kết sỏi ở gan và dẫn đến đường mật.
Loãng xương
Những phụ nữ gầy gò được ghi nhận 70% đều bị loãng xương và có nguy cơ loãng xương. Do cơ thể thiếu chất dinh dưỡng nên estrogen tiết ra không đủ. Cơ thể quá gầy thiếu hụt lượng vitamin D nghiêm trọng. Nên chắc chắn sẽ có nguy cơ cao bị loãng xương. Những người này thường bị gãy xương dù va đập nhẹ.
Tim mạch
Tim là một cơ quan đặc biệt quan trọng có vai trò đảm bảo sự sống của con người. Đây cũng là cơ quan cần phải được nuôi dưỡng một cách tương tác. Tức là nó đóng vai trò như một cái máy bơm. Bơm máu đi khắp cơ thể để duy trì sự sống. Nhưng đổi lại cơ quan khác cần hấp thu nguồn dinh dưỡng để tim khỏe mạnh. Khi cơ thể không được cung cấp để năng lượng tim sẽ suy yếu do sự mất mát của cơ tim. Điển hình những người gầy gò phải đối mặt với nguy cơ rối loạn nhịp tim.
Giảm khả năng sinh sản
“Cơ thể gầy gò có thể bị vô sinh” đây là lời khẳng định của chuyên gia về dinh dưỡng và bệnh lý tại Mỹ. Quá gầy không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng, vitamin, dưỡng chất. Đối với phụ nữ sẽ ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt. Đối với đàn ông sẽ giảm chất lượng , số lượng tinh trùng.
Nguyên nhân khiến bạn ăn mãi mà không tăng cân
Yếu tố di truyền
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tạng người gầy ốm hay đầy đặn phụ thuộc vào khoảng 30 – 40% vào yếu tố di truyền. Nó tác động trực tiếp vào các vấn đề nội tiết tố, chuyển hóa cơ bản, khẩu vị. Chúng khiến cân nặng mỗi người duy trì ở mức độ được định sẵn.
Chế độ dinh dưỡng mất cân bằng
Đa số người khi được hỏi cho biết phần lớn thực đơn của họ là thịt và thường ít rau củ quả. Đây thực sự là quan niệm sai lầm. Chúng ta ăn nhiều nhưng không đủ chất dinh dưỡng. Bởi tinh bột chỉ đáp ứng được những hoạt động tối thiểu của cơ thể. Vì thế nếu muốn tăng cân hãy điều chỉnh lại một chế độ ăn cân bằng. Hãy đảm bảo mỗi bữa ăn đầy đủ và hợp lý những dưỡng chất cơ thể cần.
Ăn uống không khoa học
Nhiều người thường không coi trọng giờ ăn uống. Việc làm này vô tình dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa. Đồng thời bạn không thể tăng cân mặc dù ăn rất nhiều. Ăn đúng giờ thực sự rất quan trọng đối với người cần tăng cân. Nó giúp duy trì năng lượng và tạo cảm giác ngon miệng cho mỗi bữa ăn.
Không ăn bữa sáng và ăn nhiều quá trong 1 bữa
Bỏ bữa sáng là thói quen xấu của rất nhiều người. Nhiều người quan niệm bữa sáng chỉ là bữa phụ. Tuy nhiên nó hoàn tai sai lầm. Bỏ bữa sáng ảnh hưởng tới khả năng hấp thu của cơ thể. Bữa sáng được chuyên gia đánh giá là bữa quan trọng nhất trong ngày. Nó cung cấp cho ta năng lượng để hoạt động một ngày dài. Bên cạnh đó sau giấc ngủ dài cơ thể rất dễ bị đói. Vì thế nếu bỏ bữa sáng khiến việc tăng cân rất khó khăn.
Việc ăn quá nhiều một bữa khiến cơ thể không thể tiêu hóa và hấp thu kịp. Lúc này cơ thể quá thải buộc phải đào thải ra bên ngoài. Vì thế hãy chia ra những bữa nhỏ để đảm bảo cơ thể hấp thu tốt hơn.
Cơ thể không hấp thụ
Thức ăn đi vào cơ thể qua rất nhiều quá trình. Đầu tiên là quá trình chuyển hóa,. Ví dụ tinh bột sẽ chuyển hóa thành đường. Chất đạm chuyển thành các axit amin. Và chất béo thành các axit béo. Những cấu trúc đơn giản ấy sẽ được cơ thể hấp thu thông qua hệ thống tiêu hóa. Đặc biệt là ruột non. Dạ dày tiến hành co bóp để làm nhỏ thức ăn. Khi đến ruột non thức ăn sẽ được hấp thu ở các mao mạch của ruột.
Lúc này, hệ thống enzym – men tiêu hóa sẽ là chất xúc tác để chuyển hóa thức ăn. Nếu như men tiêu hóa không đủ, cơ thể sẽ không thể nào hấp thụ được thức ăn. Đây chính là nguyên nhân ăn nhiều mà vẫn gầy dù có duy trì một chế độ ăn khoa học.
Lớp mỡ dưới da quá mỏng
Lớp mỡ dưới da là bộ phận quan trọng hỗ trợ tích lũy, dự phòng năng lượng. Chúng đóng góp một phần không nhỏ trong các yếu tố dẫn đến việc cơ thể gầy hoặc béo. Nếu không đủ dày, hoặc quá mỏng sẽ khó khăn trong việc lưu trữ năng lượng sau khi ăn. Những người có thể chất như vậy hay lạnh vào mùa đông. Do cơ thể không tích trữ đủ năng lượng để chuẩn bị cung cấp nhiệt cho mùa đông lạnh giá.
Những sai lầm trong quá trình tăng cân
Ăn quá nhiều đồ ngọt và chất béo
Chúng ta đều lầm tưởng rằng ăn nhiều đồ ngọt, chất béo sẽ giúp tăng cân nhanh chóng. Tuy nhiên việc ăn như vậy đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chính bạn. Ăn quá nhiều đồ ngọt dẫn đến thừa đường. Đây là nguyên nhân to lớn gây ra bệnh đái tháo đường, hại da… Cùng với đó chất béo gây ra tăng huyết áp, máu nhiễm mỡ… Thế nên hãy tham khảo một thực đơn lành mạnh và cân đối hơn cho chính mình.
Ăn nhanh và không nhai kỹ
Không phải cứ ăn nhanh là cơ thể tiêu thụ nhanh hơn và tăng cân nhanh chóng. Việc này khiến dạ dày phải tăng tần suất hoạt động. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những bệnh về tiêu hóa. Hơn nữa nó còn làm giảm khả năng hấp thu của cơ thể. Do đó hãy chú ý tốc độ nhai để đảm bảo thức ăn được hấp thu một cách tối ưu nhất.
Ăn nhiều trước khi đi ngủ
Đúng là việc ăn nhiều trước khi ngủ có thể khiến bạn tăng cân. Tuy nhiên việc tăng cân này đang ảnh hưởng đến chính sức khỏe của bạn. Lúc này dạ dày không tiêu hóa hết được lượng thức ăn cho vào. Vì thế gây ra những vấn đề tiêu hóa. Đồng thời tích tụ chất béo gây dư thừa cân nặng.
Lạm dụng thuốc tăng cân
Hiện nay trên nhiều trang mạng nhiều loại thuốc tăng cân được quảng cáo với công dụng thần kì. Vì thế người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc tìm mua, sử dụng sản phẩm. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc không theo đơn của bác sĩ đang tiềm ẩn nhiều nguy hại. Nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Nhiều loại gây ra tình trạng tăng cân giả. Nghĩa là làm cơ thể tích nước. Lúc này chúng ta nhầm tưởng rằng đây là tăng cân.
Ăn liên tục và không tăng bữa trong ngày
Việc ăn không đúng bữa khiến đồng hồ sinh học bị đảo lộn. Gây ảnh hưởng tới khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.
Cách tăng cân hiệu quả
Nguyên lý của tăng cân là năng lượng ăn hàng ngày luôn lớn hơn năng lượng sử dụng. Thêm vào đó nó phải đi kèm với tập luyện. Khi tập thể dục sẽ giúp tăng cường chuyển hóa hơn. Nó vừa giúp tiêu đốt nhiều năng lượng hơn. Đồng thời kích thích cơ thể hấp thu nhanh hơn. Ví dụ khi tập buổi đầu tiên: cơ thể sẽ báo hiệu phần nào cần tích lũy nhiều năng lượng hơn. Và Glycogen hấp thu nhiều hơn, tăng tổng hợp protein hơn. Chính vì thế cơ thể bạn sẽ tăng cân hiệu quả hơn.
Tiếp đó là về khẩu phần ăn. Chúng ta nếu muốn tăng cân phải ăn nhiều hơn bình thường. Đồng thời cần tính toán lượng ăn hàng ngày. Tuy nhiên nếu ăn nhiều vào 1 bữa thì sẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn. Vậy nên hãy chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày. Nguyên tắc cứ 4 tiếng một bữa. Hoặc có nhiều người thực hiện 3 tiếng một bữa cũng hiệu quả.
Trong bữa phụ chúng ta có thể thêm vào thực đơn các loại sữa tăng cân. Hoặc là ăn chuối – loại trái cây rẻ tiền, dễ mua. Chú ý ăn chuối tiêu thì tác dụng tốt hơn. Ngoài ra còn có thêm yến mach, khoai lang…
Trong quá trình tập thể dục nên có một kế hoạch rõ ràng. Cơ thể chúng ta chia làm 2 phần rõ rệt: thân trên và thân dưới. Các bài thân trên gồm: cơ ngực, vai sẽ thực hiện vào buổi đầu. Đây gọi chung là nhóm cơ đẩy, giúp đẩy ra trước. Buổi hai là nhóm cơ kéo bao gồm: tay trước, cơ lưng, cổ vai. Tiếp đó là bài tập về chân. Đối với những người mới tập nên tập chân mông trước. Có nhiều người thường bỏ qua việc tập thân dưới. Vì thế cơ thể phát triển lệch và không cân đối.