Nám má
Nám má là tình trạng tăng sắc tố đặc trưng bởi các mảng sẫm màu trên trán, má, môi trên, cằm . Thường xuất hiện ở những người có nguy cơ cao như da sẫm màu, phụ nữ mang thai. Và đặc biệt những người tiếp xúc thường xuyên với tia cực tím UV mạnh.
Nguyên nhân của nám má
Nguyên nhân hình thành nám má rất phức tạp, có nhiều con đường dẫn đến tình trạng tăng sắc tố. Trong đó nguyên nhân thường là di truyền, tiếp xúc với tia UV và ảnh hưởng của nội tiết tố. Các nghiên cứu gần đây cho thấy tình trạng nám biểu hiện rõ rệt sau căng thẳng stress. Một số nghiên cứu cũng cho thấy tình trạng elastosis mặt trời, tăng tế bào mast, khiếm khuyết mạch máu, rối loạn chức năng và các bất thường về acid béo cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng sắc tố.
Nguyên nhân hình thành nám da chính là melanin. Vậy nếu loại bỏ hoàn toàn yếu tố này có giúp da khỏi nám an toàn? Nhưng thực tế không phải vậy. Nếu không hiểu rõ bản chất của melanin sẽ rất khó khăn trong quá trình điều trị.
Cơ chế sản sinh melanin và hình thành nám da .
Melanin là yếu tố quyết định màu da ở từng người . Đây là chất tự nhiên được tạo ra từ những tế bào từ da gọi là melanocytes (tế bào biểu bì hắc tố). Nó nằm rải rác ở lớp đáy thượng bì. Melanin muốn hình thành cần có sự tác động của men Tyrosinase cùng tia tử ngoại từ mặt trời.
Với những công dụng bảo vệ cho làn da tự nhiên. Nhưng nó cũng chính là tác nhân gây ra nám cũng như các bệnh về da khác. Melanin có cơ chế bảo vệ cơ thể khỏi nhiệt độ cao , các áp lực hóa học bên ngoài. Cũng như giúp chúng ta chống lại sự xâm nhập của các yếu tố gây hại bên ngoài như tia cực tím
Cùng với đó, melanosomes là những tế bào tổng hợp Melanin và vận chuyển chúng đến da. Chúng ta tiếp xúc với ánh nắng nhiều nhất trong khoảng thời đi ra nắng. Đồng thời chúng cũng bảo vệ DNA khỏi những đột biến gây ra bởi bức xạ ion hóa.
Tuy nhiên khi rối loạn sắc tố Melanin sẽ có nhiều hắc tố tập trung ở một vùng nhất định. Gây ra sự khó chịu nhất định đối với các chị em và đó chính là nguyên nhân hình thành nám da
Nhưng nếu không có melanin thì điều gì sẽ xảy ra
Melanin được sinh ra quá nhiều là nguyên nhân hình thành nám da. Tuy nhiên nếu có suy nghĩ cần loại bỏ ngay yếu tố này ra khỏi cơ thể thì hoàn toàn sai lầm. Bởi vì , cơ thể nếu không có Melanin sẽ dẫn đến bạch tạng. Đây là một loại bệnh rối loạn quá trình tổng hợp sắc tố melanin bẩm sinh.
Loại bỏ Melanin là điều không nên . Vì điều đó có nghĩa là bạn đang tự làm mất đi chức năng bảo vệ của cơ thể . Nhưng đừng quá lo lắng! Vì chúng ta có thể điều hòa lượng melanin trong cơ thể để có làn da tươi sáng , mịn màng.
Điều trị nám má
Đề điều trị nám má, chúng ta cần phối hợp đa phương thức trong điều trị. Trong đó bao gồm:
- Các tác nhân bảo vệ da.
- Chống oxy hoá.
- Làm sáng da.
- Tẩy da chết.
- Các quy trình tái tạo bề mặt khi cần thiết.
Các nghiên cứu cho thấy rằng liệu pháp đầu tiên và quan trọng nhất trong điều trị nám là
- Bảo vệ da, chống lại tác tác động UV từ bên ngoài.
- Ức chế sắc tố để làm sáng da.
Ngoài ra nhiều nghiên cứu đề cập đến sự an toàn, hiệu quả của peel da và laser. Các phương pháp này được coi là những phương pháp trị liệu thứ hai và thứ ba. Đặc biệt đối với hai phương pháp này nên sử dụng cẩn thận và thận trọng. Bởi tỷ lệ tái phát nám cao. Nguy cơ bị tăng sắc tố sau viêm ở người nhóm da 3,4 trong đó có người Việt Nam.
Từ góc độ lịch sử, các tác nhân thường được sử dụng để điều trị nám bao gồm:
- Hydroquinone.
- Axit azelaic, kojic, glycolic, salicylic.
- Tretinoin.
- Trong số các phương pháp điều trị này, hydroquinone vẫn là tiêu chuẩn vàng. Nhiều nghiên cứu cho thấy các công thức kết hợp mang lại kết quả tốt nhất
Tàn nhang
Cách nhận biết tàn nhang
Tàn nhang là những vết đốm nhỏ li ti xuất hiện đều trên bề mặt da. Tập trung ở khu vực mặt, cánh tay và vai. Màu sắc của tàn nhang có thể là những đốm chấm nhỏ màu nâu sậm hoặc vàng. Những đốm tàn nhang có thể hình thành và phát triển không ngừng theo thời gian. Càng để lâu, việc điều trị tàn nhang càng trở nên khó khăn hơn.
Thông thường tàn nhang được chia làm 2 loại: chấm tàn nhang và nốt ruồi son.
Chấm tàn nhang có biểu hiện thường gặp là:
- Những vết tàn nhang có kích thước nhỏ, vết đốm sẫm màu (nâu hoặc đỏ nhạ).
- Càng để lâu tàn nhang càng có xu hướng lan rộng ra các vùng khác.
- Xuất hiện vào mùa hè và mờ đi vào mùa đông.
Nốt ruồi son:
- Loại này thường xuất hiện ở trẻ em có màu nâu hoặc đen.
- Không thể mờ đi theo thời gian, thậm chí có khuynh hướng sẫm màu hơn.
- Thường mọc thành những đốm đơn độc, xuất hiện đều trên bề mặt da.
Nguyên nhân của tàn nhang
Theo nhận định của chuyên gia, bác sĩ thì có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tàn nhang. Và bài viết náy chỉ đề cập đến một số nguyên nhân điển hình đó là:
- Tàn nhang xuất hiện theo di truyền. Đây là yếu tố không thể thay đổi.
- Sự thay đổi bất thường của những hormone trong cơ thể (sau khi sinh, sử dụng thuốc tránh thai…).
- Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời mà không có phương pháp bảo vệ da đúng.
- Chế độ sinh hoạt không điều độ: thức khuya, mệt mỏi, căng thẳng. Đặc biệt chế độ ăn thiếu chất và sử dụng nhiều chất kích thích.
- Lạm dụng mỹ phẩm. Sử dụng loại có chất tẩy trắng khiến da mỏng đi nhạy cảm hơn. Vì thế khi tiếp xúc với môi trường dễ gây ra tàn nhang.
- Nó có thể là biểu hiện của một số bệnh như: u xơ thần kinh, khô da sắc tố…
Cách trị tàn nhang hiệu quả
Sử dụng cách điều trị thông thường. Một số áp dụng cách: dùng kem trị tàn nhang, thực phẩm chức năng hoặc đắp các loại mặt nạ. Những cách này làm đốm tàn nhang mờ đi nhưng sẽ tái phát trở lại.
Áp dụng điều trị bằng tia laser cũ. Áp dụng cách trị này tuy mang lại hiệu quả nhưng dễ để lại sẹo trên da sau điều trị. Nên đây chưa thực sự là giải pháp tối ưu trong điều trị tàn nhang.
Theo các chuyên gia bác sĩ cần có công nghệ vượt trội. Công nghệ này vừa loại bỏ tận gốc chân tàn nhang vừa đảm bảo an toàn không để lại sẹo.
Hiện nay với sự ra đời của công nghệ Laser Toning là sản phẩm của thế hệ tia laser màu mới nhất.Có khả năng trị hết tàn nhang tận gốc chỉ với một lần điều trị duy nhất. Với một số trường hợp bị tàn nhang quá dày thì cần đến lần điều trị thứ 2.
Công nghệ với cơ chế sử dụng tia laser bước sóng cực ngắn. Tác động vào sắc tố tàn nhang, hấp thụ và phá vỡ chúng thành những mảnh nhỏ li ti. Sau đó được đào thải ra ngoài triệt để. Bên cạnh đó, Laser Toning trị tàn nhang hoàn toàn nhẹ nhàng không đau rát. Tia laser chỉ chiếu đúng vào đốm tàn nhang mà không gây ảnh hưởng đến các vùng da xung quanh.
Bớt sắc tố
Bớt Hori là một bệnh lý rối loạn sắc tố da mắc phải khá phổ biến đặc biệt ở người châu Á. Bệnh thường khởi phát sau 11 tuổi (94.5%) và thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Biểu hiện là các dát màu nâu xám hoặc xanh xám, dạng lốm đốm. Có thể hợp nhất với nhau, đối xứng hai bên chủ yếu ở gò má. Một tỷ lệ nhỏ nằm ở trán, thái dương, mũi.
Có nhiều giả thuyết về cơ chế sinh bệnh của bớt Hori. Trong đó giả thuyết được nhiều người ủng hộ nhất là sự di chuyển của melanocytes ở thượng bì, nang lông và sự hoạt hóa của chúng ở trung bì bởi tia UV, hóc môn, viêm…
Không ít người nhầm lẫn bớt này với nám hay đốm nâu nên dùng kem trị nám để điều trị. Thực tế chúng lại nằm sâu dưới lớp bì, các loại kem bôi ngoài không thể tác động tới. Bớt sắc tố Hori cũng cứng đầu, cần sử dụng laser dạng tương tự.
Theo y học bớt hori là do sắc tố melanin đóng thành từng mảng nằm ở trung bì, thượng bì. Loại bớt này có khoảng 18% là do di truyền. Ngoài ra còn có các yếu tố như homone, chấn thương, ánh sáng mặt trời.
Cách điều trị bớt hori
Có thể nói sự ra đời của công nghệ laser trở thành cứu cánh cho biết bao nhiêu người. Nhất là phụ nữ không may xuất hiện các vấn đề tăng sắc tố, như bớt Ota và Hori.
Khi tiến hành điều trị, các tia laser chiếu xuyên qua qua da đến tận lớp bì. Tác động trực tiếp đến sắc tố có màu phù hợp mà không tác động đến những vùng xung quanh. Nên không gây ra sẹo, không tổn thương da.
Sắc tố bớt bị tia laser hấp thụ sẽ từ từ tan dần và đẩy ra ngoài cơ thể theo cơ chế đào thải tự nhiên của cơ thể.
Laser phổ biến được sử dụng để điều trị là các loại máy laser Q switched như:
- QS ruby laser (694nm).
- QS alexandrite laser (755nm).
- Laser ND:YAG (532 và 1064nm).
Nhìn chung, các công nghệ laser này tiến bộ hơn mọi phương pháp điều trị từ trước đến nay. Với hiệu quả loại bỏ được bớt sắc tố trên da (hoàn toàn hay một phần). Chúng cũng an toàn hơn, không để lại sẹo, không tổn thương da. Tia laser chỉ hấp thụ sắc tố có màu sắc phù hợp với bước sóng. Mà không tác động đến các mô lành, không để lại sẹo.Tuy vậy không phải điều trị bằng laser đều có kết quả tốt và an toàn tuyệt đối.
Hầu hết các công nghệ laser trên cho kết quả khá chậm, cần phải thực hiện liệu trình khá dài. Với những bớt nặng, bớt có màu xanh da trời, xanh nước biển tỏ ra khó điều trị hết hoàn toàn.
Trong đó, Laser ND:YAG cho kết quả điều trị cao hơn. Hạn chế lớn nhất của công nghệ này là cần năng lượng cao để đạt hiệu quả tối đa, gây đau rát. Do đó, cần phải tiêm thuốc tê trong quá trình điều trị. Vẫn khó áp dụng cho các đối tượng là trẻ em.